Ieder jaar selecteren wij, in overleg met het Alzheimercentrum, een specifiek onderzoek. Voor 2025 is gekozen voor het project van Lianne Reus & Colin Groot. “Naar betere diagnoses: de kracht van samenwerking bij dementie”.
Alzheimer is de epidemie van de toekomst: het aantal patiënten groeit razendsnel. De ziekte is dramatisch voor de patiënt én voor de omgeving en treft niet alleen maar ouderen: ruim 10 procent van de patiënten krijgt de ziekte voordat ze 65 jaar zijn. Familie en vrienden zien machteloos toe hoe hun geliefden veranderen, tot ze zelfs niet meer herkend worden.
De onderzoeksactiviteiten van Alzheimercentrum Amsterdam zijn gericht op het ontwikkelen van behandeling op maat voor hersenziekten die dementie veroorzaken.
Lianne en Colin vertellen meer over het onderzoek:
Veel mensen denken bij dementie aan de ziekte van Alzheimer en geheugenproblemen, maar er bestaan veel verschillende vormen van dementie. Zo gaat frontotemporale dementie gepaard met veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en taal, terwijl dementie met Lewy bodies kan leiden tot bewegingsproblemen en hallucinaties. Zelfs symptomen van mensen met dezelfde vorm van dementie, zoals de ziekte van Alzheimer, kunnen sterk verschillen.
Naast individuele verschillen in symptomen, zijn er ook grote variaties in de soorten, locaties en oorzaken van hersenschade die aan dementie ten grondslag liggen. Deze hersenschade maar ook de oorzaken ervan kunnen we steeds beter meten met verschillende onderzoeken en scans. Maar wat als de verschillende metingen tegenstrijdige resultaten opleveren? En wat als de metingen wijzen op één type dementie, terwijl het klinische beeld meer overeenkomt met een andere vorm? Een geïntegreerde methode om alle bevindingen bij een individu te combineren zou van onschatbare waarde zijn voor het stellen van een diagnose.
“Gelukkig worden er doorlopend goede methodes ontwikkeld om hersenschade en de oorzaken hiervan te meten. Dit zijn bijvoorbeeld bloedtesten, nieuwe soorten PET scans en genetische markers die geassocieerd zijn aan bepaalde soorten dementie” – dr. Lianne Reus
“Echter, het kan soms ook moeilijkheden met zich meebrengen. Bijvoorbeeld als er conflicterende resultaten zijn, of als hersenscans niet passen bij het klinische beeld” – Dr. Colin Groot
Bundelen van krachten
Dr Lianne Reus en dr. Colin Groot hebben allebei veel onderzoek gedaan naar dementie, maar vanuit verschillende invalshoeken. Dr. Reus richt zich vooral op het identificeren van genetische risicofactoren en hoe deze hersenschade kunnen veroorzaken, terwijl dr. Groot zich voornamelijk bezighoudt met de klinische symptomen van hersenschade, en hoe hersenschade gemeten kan worden in de hersenen door beeldvorming.
De komende jaren bundelen zij hun krachten om een model te bouwen waarin onderlinge relaties tussen een scala aan metingen worden geïntegreerd. Een arts kan dit model gebruiken om de gegevens van een patiënt in te voeren, waarna het model een diagnose inschat, bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer, frontotemporale dementie of dementie met Lewy bodies. Zodoende zal de arts ondersteund worden bij het stellen van accurate diagnose.
Het belang van een accurate diagnose
Een accurate en vroege diagnose is van cruciaal belang voor zowel mensen met dementie, als voor hun naasten. Het biedt duidelijkheid en vermindert de stress die gepaard gaat met onzekerheid over de oorzaak van de klachten. Daarnaast opent een diagnose de mogelijkheid om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek, wat kan bijdragen aan toekomstige medicijnen. Bovendien geeft het toegang tot beschikbare behandelopties en biedt het ondersteuning om zo lang mogelijk een onafhankelijk leven te leiden.